धूर्तताको संसारको

सेलाउन सक्दैनन् गुणवान्, स्वाभाविक आफ्ना गुण

न ती सक्छन् गुण बोकी बस्न, गुणवैरिका साथ

न छ त्यस्तो ठाउं सुलभ, जहां छैनन् गुणद्रोही

गुणी-विद्वान् टिक्ने अब, जगत्मा छैन कुनै गति

 
तरपनि गुमाई प्रियतम प्रकृति, स्वभाव

गर्नुपर्ने सज्जनले फोहोरी जगत्को उपकार

चल्छ यात्रा त्यसले हरदिन, यो धूर्तताको संसारको

निरन्तरको व्यायामले, धोक्रो भर्दै पापको

धेरै छैन पर

दबाइंदा आज सज्जन मूढेबलका भरमा
सुचरिता! सुकुमारी! शालीनता! अस्मिता!
म देख्दैछु तिम्रो अन्त, धेरै छैन पर ।
अनि,
अंगेनाको भुङ्ग्रोछेउको कोमलफूलको माला
बनेका छन् शोक-लायक तिम्रा हरेक आशा ।

किन होला

"गरेथें कुनैबेला उपकार!"
"त्यो त जाबो त्यसको के औकात!"
"म त छु चोखो, छैन भ्रष्ट!"
"यसो भन्दैमा पाउलास् सुख!"

ज-जसले गर्छ राम्रो व्यवहार,
ठान्ने उसैलाई दुश्मनको औतार।
किन होला बुद्धिमा यिनको
भरिएको यसरी मक्कारी, धिक्कार !

यसले मलाई पोल्छ

रोजगारीको डरले होला, बुद्धिजीवी कांपेका
ज्ञानले बुद्धि चम्काए 'नि, धक्कामुक्की गरेका
दुर्जनहरुले ढाकिएको यै बाटोमा लम्केका
यस्तो देख्दा लाग्छ दु:ख, यसले मलाई पोल्छ

दबाऊ निजी स्वभाव !

भनिन्छ, "दबाऊ निजी स्वभाव"
अनि पारिन्छ बाध्य मानिसलाई
बन्न मूर्खको पिछलग्गु

तर देऊ जवाफ,
जब दब्छ उसको निजी स्वभाव
कसरी उब्जिन्छ सफा विचार?

निरर्थक हुन्छ सज्जनको सेवा
सयौं यन्त्रणा सही गरेको
जब ठड्याउँछ मूर्खले पहरा
खटाउँछ हतियारबन्द जासूस
तर्दै कर्के आँखा,
निगरानी राख्न उसमाथि

त्रिगुण

रजोगुण र तमोगुणको बगैंचामा

फूल झकिझकाउ, फल लटरम्म

सत्त्वगुणको एक्लो बोटमा

वज्रिएको देख्दैछु चट्याङ चट्याङ्ग

कसरी ब्यूंझून्

कसरी ब्यूंझून् यी सम्मोहित-शिक्षित,
बाँचेका छन् जो
स्वप्नलोकमा, अतिवादमा ।

कर्तव्यमा रमेका-डटेका त,
बचेखुचेका छन् अब शिष्ट
सपनामा नभुल्ने सांच्चै शिक्षित ।

जो हो वास्तवमा अधम-राज
सबैको छ त्यसैमा अनुराग ।
यो अड्बा‍‌ङ्गो सपनी-नशामा
सुतेका छन् थलिएर थाङ्नामा ।